18 lut
2020

Co to znaczy, że żyła jest niedrożna?

Rolą układu żylnego jest transport odtlenionej (pozbawionej tlenu) krwi z tkanek do serca. W celu zapewnienia możliwości transportu cały system musi być drożny. Zaburzenie transportu powoduje zastój. Stan taki doprowadza do obrzęków.

Najczęstszą przyczyną niedrożności naczyń żylnych jest wystąpienie zakrzepicy. Zakrzepica, to sytuacja gdy w świetle naczynia tworzy się skrzeplina. Powoduje ona wypełnienie krwi czopem składającym się z elementów krwi. Wypełnia on żyłę jak korek uniemożliwiając prawidłowy przepływ. 

Przyczyn powstania zakrzepicy żylnej jest wiele. Najtrafniej czynniki predysponujące do zakrzepicy opisuje Triada Virchowa. W jej skład wchodzą: uraz ściany naczynia krwionośnego, nadmierna krzepliwość krwi oraz zaburzenia jej przepływu. Spełnianie któregoś lub w skrajnych przypadkach wszystkich czynników stanowi znaczny czynnik ryzyka zakrzepicy.

Jako uraz ściany naczynia rozumiemy stan, w którym doszło do uszkodzenia warstwy wewnętrznej. Przykładami takich sytuacji może być wykonywanie zastrzyku, zakładanie wenflonu przed operacją czy uraz mechaniczny.

Nadmierna krzepliwość krwi jest sytuacją dużo bardziej złożoną. Od czasu opracowania przez Rudolfa Virchowa w 1856 r czynników predysponujących do zakrzepicy upłynęło dużo czasu. Obecnie znanych jest wiele nowych patologii powodujących stan nadkrzepliwości. Możemy do nich zaliczyć czynniki genetyczne jak: nieprawidłowy gen czynnika V Leiden, nieprawidłowy gen protrombiny (tak zwany wariant 20210A), niedobór białka C,  białka S, oraz wiele innych czynników genetycznych. Do bardziej zrozumiałych  patologii zaliczyć możemy duże odwodnienie. Wszystkie powyższe przykłady powodują, że w naszej krwi utrzymuje się stan nadkrzepliwości. 

Ostatnim wymienionym przez badacza czynnikiem jest zwolnienie przepływu krwi. Sytuacja taka ma miejsce podczas unieruchomienia po dużych urazach czy złamaniach. Na taki stan szczególnie predysponowane są osoby po złamaniu miednicy. Zwolnienie przepływu jest również spowodowane długotrwałym pozostawaniem w pozycji siedzącej, zwłaszcza ze zgiętymi lub podkulonymi nogami. Bardzo często do takiej sytuacji dochodzi podczas lotu samolotem lub przebywania przez długi czas w ciasnym autobusie. Kolejnym istotnym stanem mogącym powodować zwolniony przepływ jest obecność masy w naszym ciele uciskającej na naczynia. Jest to np. powiększająca się macica podczas ciąży, malformacja naczyniowa czy guz. 

Wszystkie te przykłady mogą doprowadzić do wystąpienia skrzepów w świetle żyły czyli do jej niedrożności. Stan taki jest bardzo niebezpieczny, ponieważ zator naczynia może się urwać, przepłynąć z prądem krwi do płuc i spowodować zagrażającą życiu zatorowość płucną.

A więc w skrócie - niedrożność żylna to stan całkowicie inny, ale jednak wynikający z niewydolności. Niewydolność żylna czyli nadmierny wsteczny, nieprawidłowy przepływ jest czynnikiem predysponującym do niedrożności. Powoduje on zaburzenie przepływu, czyli spełnia jedną z założeń triady Virchowa. Niedrożność odpowiada niemożliwości przepływu. Są to całkowicie inne stany, które należy całkowicie inaczej interpretować.    

Niewydolność – patologiczna funkcja zastawek, cofanie się krwi, nadmierny wsteczny przepływ. Niedrożność – brak możliwości prawidłowego przepływu, najczęściej w wyniku zakrzepu.

Co to znaczy, że żyła jest niedrożna?