Obrzęk tłuszczowy

W późniejszych stadiach choroby dochodzą kolejne schorzenia towarzyszące, jak żylaki czy ogromny bol nóg. Bardzo częstym objawem są łatwo pojawiające się siniaki oraz insulinoodporność. Z powodu braku możliwości jakiejkolwiek konsultacji i leczenia choroba rozwija się.    

Obrzęk tłuszczowy jest schorzeniem polegającym na nieproporcjonalnym/nieprawidłowym lokowaniu się tkanki tłuszczowej. Dotyka około 15 % populacji, w tym 99% kobiet. Tkanka tłuszczowa gromadzi się najczęściej w obrębie pośladków, ud i łydek. Innym charakterystycznym miejscem są ramiona. Ciało kobiety dotkniętej tym schorzeniem jest nieproporcjonalne. Szczupłej tali i brzuchowi towarzyszą bardzo rozbudowane uda i pośladki. Innym wariatem jest zaatakowanie łydek i ud ze względnym pozostawieniem pośladków. U takich osób częstym objawem jest występowanie bryczesów po bocznych stronach ud. Tkanka podskórna u tych osób tworzy jakby twarde grudy tłuszczu. W początkowym stadium przy dotyku jest niebolesna, w późniejszych stadiach pojawia się ból.

• Dysproporcja pomiędzy górną i dolną partią ciała. 
• Prawie wyłącznie u kobiet. 
• Obustronne i symetryczne. 
• Względne oszczędzenie stóp.
• Tkanka podskórna tworzy podskórne zgrubienia. 
• Kumulacja tkanki tłuszczowej w obrębie ud, pośladków, łydek i ramion.
• Bardzo łatwe tworzenie się siniaków. 
• Brak reakcji na dietę i ćwiczenia. 
• Pierwsze objawy pojawiają się w wieku 14-30 lat lub w wieku okołomenopauzalnym. 
• W późniejszych stadiach znaczny ból przy ucisku skóry kończyn dolnych.

Przyczyna powstania lipodemi nie jest do końca poznana. Bezdyskusyjne jest wieloczynnikowe podłoże schorzenia. Ze względu na występowanie patologii niemalże jedynie u kobiet, jako przyczynę upatruje się zaburzenia hormonalne. Występuje u osób z normalnym oraz podwyższonym BMI. Wydaje się, że jest to schorzenie dziedziczne, ponieważ u około 60 % dotkniętych nią osób występowało wcześniej w rodzinie.

Kolejnym możliwym powodem jest mikroangiopatia, czyli schorzenia dotykające najmniejsze naczynia krwionośnie. U pacjentów dotkniętych lipodemią bardzo często obserwuje się dużą kruchość naczyń. Tkanka tłuszczowa u tych osób wykazuje cechy przewlekłego stanu zapalnego połączonego z nadmiernym obumieraniem i przerostem komórek tłuszczowych.

Lipodemia jest jak samonapędzająca się spirala. Najczęściej początek leży w nieprawidłowej budowie i kumulacji tkanki tłuszczowej. Przewlekły stan zapalny adipocytów ( komórek tłuszczowych) doprowadza często do podrażniania zakończeń nerwowych i ich stanu zapalnego. Skutkuje to w późniejszych stadiach bólem przy dotyku lub ucisku. W wyniku rozrostu tkanki tłuszczowej dochodzi do wystąpienia obrzęku, czyli gromadzenia się wysokobiałkowego płynu w tkance podskórnej. Następnie uszkodzeniem układu limfatycznego i obrzękiem limfatycznym. Ten powoduje z kolei jeszcze większe gromadzenie się płynów, czyli obrzęków. Dochodzi do sytuacji, że jedna patologia zaczyna napędzać drugą.

Cechą charakterystyczną jest również poszerzanie żył układu powierzchownego. U pewnej grupy pacjentów żyły są tylko poszerzone, natomiast u innych widoczne jest już uszkodzenie zastawek- występuje niewydolność żylna. Niewydolność żylna również powoduje obrzęki. Wszystkie te składowe doprowadzają do uszkodzenia mikrokrążenia, co staje się powodem zmian skórnych oraz wystąpienia ran.

W obrzęku tłuszczowym kluczowe wydaje się szybkie zdiagnozowanie choroby. Tylko wczesne wdrożenie profilaktyki oraz adekwatnego do stanu zaawansowania leczenia, może spowolnić rozwój choroby. Prawidłowe postępowanie może całkowicie zahamować jej rozwój i spowodować, że patologia będzie nieodczuwalna dla dotkniętej nią pacjentki.

Pełna diagnostyka polega na interdyscyplinarnym podejściu do pacjentów. Konieczne jest zbadanie wszystkich elementów składowych schorzenia.

Do najważniejszych aspektów, o jakie trzeba zadbać u pacjentów dotkniętych tym problemem zaliczamy:

• Kontrola endokrynologiczna 
• Kontrola internistyczna 
• Kontrola flebologiczna 
• Kontrola limfologiczna 
• Kontrola diety i stylu życia 

Tylko współdziałanie interdyscyplinarnego zespołu specjalistów może dać pożądany skutek. W diagnostyce często konieczne jest wykonanie badań dodatkowych jak limfografia, testy obciążeniowe oraz badania rezonansu magnetycznego i tomografii komputerowej. Konieczne jest również wykonanie badania USG Doppler żył. Ciekawe informacje można uzyskać z nowatorskich metod diagnostycznych jak np. elastografia (badanie oceniające względną elastyczność tkanek).

W moim zespole staramy się wstępnie przedstawić pacjentowi możliwe ścieżki diagnostyczno-terapeutyczne. Wyznajemy zasadę, że ciało pacjenta należy do niego i po pierwsze musi w pełni rozumieć problem, jaki go dotyka, a po drugie ma prawo współdecydować o formie leczenia.
 
W obecnym czasie uważa się, że jedyną terapią jest odsysanie tkanki tłuszczowej. W mojej ocenie dużym błędem jest stosowanie jedynie tej metody – liposukcji. Liposukcja, czyli odsysanie tkanki tłuszczowej jest oczywiście jedną z form leczenia, ale jest to ostateczność, konieczna do wykonania tylko u pewnej grupy osób.

W pierwszej kolejności należy zastosować inne, bardziej skutezcne metody. Do metod, jakie stosuje w mojej praktyce należą: 

• Leczenie chorób towarzyszących nasilających schorzenie podstawowe. 
• Leczenie niewydolności żylnej. 
• Wyrównywanie zaburzeń elektrolitowych.
• Wyrównywanie zaburzeń hormonalnych.
• Terapia manualna. 
• Kompresjoterapia. 
• Leczenie farmakologiczne ukierunkowane na tkankę tłuszczową.
• Leczenie ukierunkowane na stan zapalny.